काठमाडौँ, असार १९:

पूर्व राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीको पछिल्लो राजनीतिक पुनरावलोकनले नेपाली राजनीतिमा नयाँ तरङ्ग ल्याएको छ। शीतल निवासबाट बिदा भएको एक वर्षभन्दा बढी समयपछि उहाँको सार्वजनिक उपस्थिति र समसामयिक राजनीतिक टिप्पणीहरूलाई ‘सफ्ट पोलिटिकल रि-इन्ट्री रणनीति’का रूपमा हेरिएको छ। यसले नेपाली राजनीतिको भविष्यमा के कस्तो अर्थ राख्छ भन्ने विषयमा विभिन्न कोणबाट विश्लेषण भइरहेका छन्।
किन यो ‘सफ्ट रि-इन्ट्री’?
राष्ट्रपति पदबाट अवकाश पाएपछि विद्यादेवी भण्डारीले सार्वजनिक रूपमा आफूलाई राजनीतिबाट टाढै राख्नुभएको थियो। तर, पछिल्ला केही महिनायता उहाँ विभिन्न सामाजिक कार्यक्रम, विशेषगरी महिला सशक्तीकरण र वातावरणीय संरक्षणसम्बन्धी कार्यक्रमहरूमा सक्रिय देखिनुभएको छ। यी कार्यक्रमहरूमा उहाँले दिने अभिव्यक्तिहरू प्रायः नीतिगत र सैद्धान्तिक हुने गरे पनि त्यसको अन्तर्यमा राजनीतिक सन्देश लुकेको विश्लेषकहरू बताउँछन्।
उहाँको यो ‘सफ्ट रि-इन्ट्री’ रणनीतिलाई धेरैले आगामी निर्वाचन र शक्ति समीकरणमा आफ्नो प्रभाव कायम राख्ने प्रयासका रूपमा लिएका छन्। नेकपा एमालेकी उपाध्यक्ष भइसकेकी र दुई पटक राष्ट्रपति पद सम्हालिसकेकी भण्डारीको राजनीतिक अनुभव र सङ्गठनात्मक पकडलाई कम आँक्न मिल्दैन।
राजनीतिक वृत्तमा प्रभाव
भण्डारीको सक्रियताले विशेषगरी नेकपा (एमाले) भित्र र बाहिर विभिन्न समीकरणहरूलाई प्रभावित पार्न सक्ने देखिन्छ।
* एमालेभित्र: एमालेभित्रको आन्तरिक शक्ति सङ्घर्षमा भण्डारीको पुनरागमनले अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीको एकाधिकारलाई चुनौती दिन सक्ने कतिपपयको विश्लेषण छ। उहाँले पार्टीभित्रको महिला नेतृत्व विकास र नीतिगत बहसलाई थप बल पुर्याउन सक्नुहुन्छ।
* बृहत् राजनीतिमा: उहाँको सार्वजनिक अभिव्यक्तिहरूले राष्ट्रिय मुद्दाहरूमा जनमत निर्माण गर्न र सरकारलाई दबाब दिन महत्वपूर्ण भूमिका खेल्न सक्छ। महिला अधिकार, वातावरणीय मुद्दा, र राष्ट्रियताका विषयमा उहाँको अडानले व्यापक जनसमर्थन पाउन सक्ने सम्भावना छ।
भावी परिदृश्य र चुनौतीहरू
भण्डारीको यो ‘सफ्ट रि-इन्ट्री’ दीर्घकालमा कस्तो स्वरूप लिन्छ भन्ने हेर्न बाँकी छ। उहाँ प्रत्यक्ष राजनीतिमा फर्किने हो वा राजनीतिक सल्लाहकारको भूमिकामा सीमित रहने हो भन्ने स्पष्ट छैन। तर, उहाँको उपस्थितिले नेपाली राजनीतिमा नयाँ आयाम थपेको निश्चित छ।
यद्यपि, भण्डारीका लागि चुनौतीहरू पनि कम छैनन्। पूर्व राष्ट्रपतिको रूपमा उहाँले निर्वाह गर्नुपर्ने मर्यादा र राजनीतिक सक्रियताबीच सन्तुलन कायम राख्नुपर्ने हुन्छ। साथै, नयाँ पुस्ताका नेताहरूको उदय र बदलिएको राजनीतिक परिदृश्यमा आफ्नो प्रभाव कायम राख्नु पनि उहाँका लागि अर्को चुनौती हुन सक्छ।
समग्रमा, विद्यादेवी भण्डारीको यो राजनीतिक पुनरावलोकनले नेपाली राजनीतिमा नयाँ बहस र सम्भावनाहरू खोलेको छ। यसले आगामी दिनमा कस्ता समीकरणहरू जन्माउँछ र राष्ट्रिय राजनीतिलाई कुन दिशा दिन्छ, त्यो भने समयले नै बताउनेछ।